MH17 nabestaande aan Nederlandse regering “Stop poppenkast van politieke neutraliteit”.
Een van de nabestaanden van MH17, Sander van Luik, plaatste deze week onderstaand indrukwekkende bericht op het forum voor MH17 nabestaanden. Sander van Luik verloor zijn broer bij de ramp. Met zijn toestemming publiceer ik integraal zijn bericht.
Sander van Luik reageert op het besluit van de Nederlandse regering om twee Russische diplomaten Nederland uit te zetten. Dit als reactie op het niet meewerken door Rusland aan het onderzoek naar de moordaanslag op dubbelspion Skripal en zijn dochter waarbij een extreem gevaarlijk zenuwgas is gebruikt.
Van Luik beschrijft dat de Nederlandse regering bewust Rusland niet heeft beschuldigd van het neerschieten van MH17. Hij schrijft “De actie van deze week ondermijnt die strategie en daarmee de zaak van nabestaanden. Kortom, het verhaal van de regering deze week deugt niet”
Hieronder zijn verhaal.
byUitwijzingen rondom Skripal schaden zaak MH17 – of niet?
De parallel tussen de Skripalzaak en MH17 is duidelijk: ‘moordwapen kon alleen van Rusland zijn geweest – dus Russische Staat is verantwoordelijk’. In beide zaken geen enkel openbaar bewijs.
Toen deze discussie over de parallellen tussen Skripal en MH17 ontstond, wees de regering op onderlinge verschillen, hiermee hun verschillende reacties ‘verklarend’. Maar de genoemde verschillen zijn irrelevant. Bovendien, in hun reacties noemden ministers uiteenlopende argumenten. Die spraken of elkaar tegen, of ze wezen in feite op overeenkomsten tussen de twee zaken. Ze onderstreepten daarmee het belang van een doordacht optreden in de richting van Rusland in verband met het neerhalen van MH17.
Met de recente uitwijzing van diplomaten breekt Nederland met de lijn die leidend is geweest bij de benadering van MH17. Daar wilde Nederland voorafgaand aan een gerechtelijke uitspraak niemand beschuldigen. Rusland mocht eens gaan denken dat Nederland vooringenomen was! Die kans gaven we echter niet. Politieke bemoeienis kom deze rechtsgang alleen maar in de weg lopen. Wij, Nederland, handelden niet vanuit de onderbuik maar deden dat fact based, los van emotie, vooroordelen of (geo)politieke belangen. Nederland betrok de morele high ground, van waaruit het juridisch gezien onaantastbaar was. En in juridische zin is Nederland net zo groot als Rusland. Slim.
JIT-partner Australië vond dit alles overigens minder nodig. Minister President Turnbull gaf bij de uitwijzing van Russische diplomaten aan dat Skripal een druppel was, in een emmer vol Russische recklessness and aggression waarvan hij het neerhalen van MH17 expliciet onderdeel vond.
De ‘zuivere benadering’ van Nederland impliceert lang wachten op genoegdoening en gerechtigheid. Voor nabestaanden frustrerend, want vier jaar op je lippen bijten ondanks zeer sterke vermoedens over wie de moord op je geliefde op zijn geweten heeft, is nogal wat. Nabestaanden hebben de regering hierin echter gevolgd; we leven in een rechtstaat. Wij wel. Het was een moeilijke maar te billijken lijn, die Nederland consequent volgde.
Tot afgelopen maandag. Nu gaan we, evenmin in bezit van bewijs, ineens wèl dapper doen en diplomaten uitwijzen. Daarmee kieperden we vier jaar prudentie overboord. Nu kunnen we voortaan wél van vooringenomenheid en ‘russofobie’ beticht worden. Oók in het MH17 dossier – want dit subtiele onderscheid zal Rusland vast niet willen maken.
De keuze om diplomaten uit te wijzen is temeer opmerkelijk, omdat de regering bij monde van minister Blok (NPO2) beweert dat hij bedoeld is om de Russische Federatie te dwingen tot medewerking aan het Britse onderzoek. Maar ook hier is de parallel met MH17 te trekken. Bij MH17 heeft de regering er juist steeds voor gekozen géén politieke druk te zetten. Het zou de kans op medewerking alleen maar verkleinen, werd beweerd. Frappant is dat minister Bijleveld dezelfde avond (NPO1) juist aangaf dat het feit dat er een gerechtelijk onderzoek voor MH17 loopt [en voor Skripal kennelijk niet] juist het belangrijkste verschil is tussen de twee zaken. Huh?
Was het niet verstandiger geweest deze beker vol internationale solidariteit even voorbij te laten gaan? Onze internationale vrienden hadden dit best begrepen en de druk op Rusland was er niet minder om geweest. Een terughoudende houding in déze kwestie, van JIT-landen België, Nederland en Australië, zou de broodnodige samenwerking rondom het MH17 onderzoek hoe flinterdun ook – niet onnodig in gevaar brengen. De onderste steen boven en daders voor de rechter. Dat was toch de prioriteit? Of is die nu verschoven naar het tonen van internationale solidariteit door het collectief uitjouwen van Rusland?
De verbazing rondom de verschillende reacties van onze regering op twee vergelijkbare zaken is terecht groot. Waarom is Rusland, na de onthulling dat de gebruikte BUK-raket Russisch eigendom was, niet ook internationaal aangepakt? Welnu, dat antwoord kennen we en hebben we consequent gevolgd. De vraag is daarom eerder omgekeerd. Waarom zijn ze nu wél aangepakt? Met dit spontane vertoon van solidariteit verlaat Nederland een zorgvuldig aangehouden principe, dat aan de basis staat van haar MH-17 strategie: zelfs Rusland is onschuldig totdat de rechter dit bewezen acht. De actie van deze week ondermijnt die strategie en daarmee de zaak van nabestaanden.
Kortom, het verhaal van de regering deze week deugt niet. Linksom of rechtsom.
Als de regering werkelijk gelooft dat politiek opportunisme de MH17-zaak schaadt, hadden ze die lijn moeten vasthouden. Vier jaar op eieren lopen en je mond houden is best veel gevraagd van nabestaanden die nog altijd koken van emotie. Die met smart wachten op antwoorden die op zijn minst voor een deel uit Rusland moeten komen. Als de regering – in het belang van gerechtigheid omtrent de moord op driehonderd weerloze vliegtuigpassagiers – engelengeduld en kalmte verlangt van nabestaanden, mogen zij dan niet datzelfde verlangen van hun regering?
Als je dat niet gelooft, is de uiteindelijke vraag deze. Moeten we, net als Australië, niet eens stoppen met die poppenkast van politieke neutraliteit inzake MH17? Medewerking van Rusland aan het onderzoek is er toch al niet. Alle antwoorden zijn in het Kremlin beschikbaar maar ons OM mag het allemaal lekker zelf uitzoeken. Erkenning van uitspraken van een Nederlandse rechter zal er ook niet zijn. Ook niet als de politiek zich afzijdig heeft gehouden. Dus laat de politiek dan de stem van het volk vertolken en zeggen dat we pisnijdig zijn. Net als nu bij de gifgasaanslag op twee mensen in Salisbury. Maar dan precies honderdennegenenveertig keer luider.
We gaan er graag over in gesprek met de minister.
Sander van Luik
Leave a comment